زايمان طبيعي، زايمان بدون استفاده از بیهوشی و دارو است که با استفاده از تكنيك هايي مانند ایجاد آرامش و تنفس كنترل شده برای مادر، ویا روش هایی جدیدی مانند زایمان در آب، یوگا و پیاده روی و… سعی میشود تا راحتتر انجام شود. زایمان طبیعی قدیمی ترین و مطمئن ترین روش برای زایمان است که به جنین اجازه می دهد مسیر خود را در طی کانال واژن بپیماید و به طور طبیعی از رحم و سپس واژن خارج شود و متولد گردد.
زایمان طبیعی در تقابل با زایمان سزارین قرار دارد. این روش تولد، تلاش میکند تا مداخلات پزشکی، به ویژه استفاده از داروهای بیهوشی و مداخلات جراحی مانند اپیزیوتومی، فورسپس و زایمان ونتوز و سزارین را به حداقل برساند. زایمان طبیعی ممکن است در حین زایمان توسط پزشک یا ماما در بیمارستان، و یا روشهایی همچون زایمان در منزل توسط ماما یا زایمان بدون کمک دیگران و بطور کاملا طبیعی و بدون مداخله اتفاق بیفتد.
در این مقاله میخواهیم در خصوص روش و مراحل زایمان طبیعی و فواید آن برای سلامت مادر و جنین صحبت کنیم.
دلیل انتخاب زایمان طبیعی و کم خطر بودن آن
زنانی که خواستار حاملگیهای کم خطر هستند و از بیهوشی هراس دارند و یا جراحی و ایجاد اسکار را در بدن خود نمیپسندند، ممکن است زایمان طبیعی را برای جلوگیری از خطرات احتمالی ناشی از مصرف دارو و بیهوشی انتخاب کنند. توجه داشته باشید که داروهایی که ضد درد زایمان هستند اگرچه شدت درد زایمان را برای مادر از بین می برند اما می توانند عوارض زیر را به دنبال داشته باشند:
- ایجاد فشار خون پایین
- کاهش یا تسریع زایمان
- ایجاد تهوع
- عدم کنترل ادرار
نکته مهم دیگر این است که به طور کلی زایمان طبیعی در فرایند بارداری بسیار کم خطر و ایمن است. اما اگر مادری از توصیه های پزشک زنان و زایمان خود پیروی نکند یا در صورت نیاز از مداخله پزشکی امتناع ورزد، زایمان طبیعی میتواند برایش خطرناک باشد. لذا توصیه میشود برای سلامتی خود و کودکتان در صورت بروز عوارض، حتما تحت نظر پزشک متخصص خود پیش بروید.
آماده شدن بدن در ماه آخر بارداری برای زایمان طبیعی
در ماه آخر بارداری در بدن مادر تغییرات موثری اتفاق میافتد تا بدن را برای انجام زایمان طبیعی آماده کند. از جمله این تحولات این است که دهانه رحم مانند یک تکه میوه نرم می شود. انقباضات رحم قابل توجه بوده و کودک در لگن مادر مستقر می شود.
انقباضات اندامهای واژن قویتر شده و دهانه رحم کشیده و باز میشود، در این دوران جنین به سمت پایین رحم حرکت میکند و می چرخد و در نهایت به سمت پایین کانال زایمان حرکت می کند. با هر انقباض، درد سیگنالی به مغز می فرستد و اکسی توسین آزاد می شود.
با آزاد شدن اکسی توسین، شدت انقباضات افزایش مییابد. با افزایش درد انقباضات، اکسی توسین بیشتری ترشح شده و انقباضات سخت تر میشود. بدین صورت بدن کم کم آماده مراحل زایمان طبیعی میگردد.
کنترل درد در زمان زایمان طبیعی
مدیریت درد در حین زایمان برای هر مادری میتواند متفاوت باشد. بسیاری سعی می کنند با هدایت انرژی و تمرکز ذهن خود بر روی چیز دیگری، درد را کنترل کنند. درد زایمان چیزی است که بیشتر زنان نگران آن هستند. درک این نکته مهم است که درد انقباضات در زایمان ارزشمند است.
هنگامی که درد به طور کامل برطرف شود، بازخورد سیستم مختل می شود و احتمالاً زایمان کند می شود. با افزایش درد، اندورفین (بسیار قوی تر از مورفین) به مقدار فزاینده ای از بدن ترشح می شود. نتیجه به طور کاملا طبیعی کاهش درک درد است. اندورفین ها حالتی رویا مانند ایجاد می کنند که در واقع به زنان کمک می کند تا بطور ناخواسته مراحل زایمان خود را مدیریت کنند.
نکته مهم در فرایند زایمان طبیعی این است که هیچ کس به ساعت نگاه نمی کند. پزشک زنان و زایمان به روند تولد اعتماد دارد و معتقد است که بدن مادر و کودک به خودی خود قدرت و درک لازم برای فرایند زایمان را دارد.
راه های طبیعی دیگر برای کنترل درد در حین زایمان طبیعی
نحوه تجربه درد زنان در حال زایمان می تواند متفاوت باشد. برای مادران بار اول، درد جدید است و زایمان آنها میتواند بیشتر از کسانی که قبلاً آن را تجربه کرده اند، طول بکشد.
پزشک زنان و زایمان بر اساس تجارب کاری که دارد به مادر راههای مناسب دیگری را نیز برای کنترل درد زایمان از قبل آموزش میدهد. این تکنیکها عبارتند از:
- هیپنوتیزم
- یوگا
- مراقبه
- پیاده روی
- ماساژ یا ضد فشار
- غوطه ور شدن در آب گرم یا جکوزی
- گوش دادن به موسیقی آرامش بخش
- حواس پرتی از طریق فعالیت ها برای از بین بردن تمرکز از درد
- تغییر موقعیت (راه رفتن، دوش گرفتن، تکان دادن یا تکیه دادن به توپ های زایمان)
نتیجه گیری
زایمان طبیعی، زایمان بدون مداخلات معمول پزشکی، به ویژه بیهوشی است. در این نوع زایمان جنین طبق آمادگی که در ماه های آخر بارداری مادر ایجاد شده، وارد کانال زایمان شده و از طریق واژن از بدن مادر خارج میشود.
امروزه با نظارت و تجویز پزشک زنان و زایمان و به کمک تکنیکهایی همچون ورزشهای حین بارداری، زایمان در آب، زایمان با کمک هیپنوتیزم ، یوگا و… از شدت درد و سختی زایمان طبیعی کاسته میشود.
شما همچنین می توانید راز قسمت دیدگاه های سایت، سوالات خود را با بهترین متخصص زنان در اصفهان دکتر میرمعصومی در میان بگذارید.