ناباروری یکی از مشکلات رایج در میان زوج‌ها می‌باشد. زوجی که پس از 1 سال رابطه جنسی بدون استفاده از وسایل پیشگیری، باردار نشوند باید جهت تعیین علت دقیق ناباروری به پزشک متخصص درمان ناباروری مراجعه نمایند. انسداد لوله‌های فالوپ یکی از شایعترین علل ناباروری می‌باشد به طوری که حدود 25 درصد از زوج‌هایی که دچار مشکل باروری هستند از این مشکل رنج می‌برند. گاهی اوقات انسداد لوله‌های فالوپ به دلیل یک چسبندگی کوچک رخ می دهد و برخی مواقع انسداد کامل لوله‌ها وجود دارد. توبوپلاستی یک روش جراحی به منظور برطرف کردن انسداد لوله‌های فالوپ می‌باشد تا احتمال لقاح و باروری را ایجاد نماید. اکثر جراحی‌های توبوپلاستی جهت برطرف کردن مشکل ناباروری در خانم‌ها انجام می‌شود. توبوپلاستی علاوه بر درمان انسداد لوله‌های فالوپ می‌تواند آسیب دیدگی‌های این قسمت را نیز مورد درمان قرار دهد.
علت انسداد لوله‌های فالوپ
دلایل مختلفی ممکن است منجر به انسداد لوله‌های فالوپ شود، شایعترین دلیل بیماری‌های التهابی لگن و بیماری سل می‌باشد، سایر دلایل عبارتند از:
- بافت اسکار
- عفونت‌های منتقله از راه تماس جنسی
- بیماری سل
- جراحی‌هایی که در گذشته انجام شده است
- اندومتریت
- چسبندگی
- عفونت‌های پس از زایمان
- عفونت‌های ناحیه شکم مانند آپاندیسیت یا پریتونیت
بیماری سل یکی از بیماری‌های عفونی است که می‌تواند منجر به عفونت رحم و لوله‌های فالوپ شود، این بیماری با وجود اینکه در برخی مواقع بدون علامت می‌باشد اما می‌تواند منجر به ناباروری شود.
هدف جراحی توبوپلاستی
همان طور که پیشتر اشاره شد هدف جراحی توبوپلاستی برطرف کردن انسداد و بازگرداندن عملکرد طبیعی لوله‌های فالوپ می‌باشد. برخی مواقع این جراحی جهت معکوس کردن عمل توبکتومی انجام می‌شود.
توبکتومی روشی جهت بستن لوله‌های فالوپ به منظور پیشگیری دائمی از بارداری می‌باشد.
آمادگی‌های پیش از توبوپلاستی
پیش از توبوپلاستی بیمار باید آزمایش‌هایی مانند تصویربرداری اشعه ایکس و یا سونوگرافی انجام دهد تا محل دقیق انسداد و یا آسیب به لوله‌های فالوپ شناسایی شود. سایر آزمایش‌ها با توجه به وضعیت کلی سلامت بیمار ممکن است توصیه شود.
روش انجام جراحی توبوپلاستی
جراحی توبوپلاستی عمدتاً به روش لاپاراسکوپی انجام می‌شود. در این روش پس از بیهوش کردن بیمار ابتدا یک برش کوچک در زیر ناف ایجاد می‌شود، سپس لوله‌ای که سر آن مجهز به یک دوربین فیلمبرداری فشرده همراه با منبع نور است از طریق این برش وارده حفره‌ی شکم می‌شود. با توجه به نوع و میزان انسداد ابزار جراحی مورد نیاز از طریق یک و یا چند برش دیگر وارد حفره‌ی شکم می‌شود.
نوع روش جراحی به علت اصلی انسداد لوله‌های فالوپ بستگی دارد، گاهی اوقات برداشتن بافت اسکار، برداشتن هرگونه رشد خارجی در لوله و یا سایر درمان‌ها مورد نیاز می‌باشد.
در مواقعی که در گذشته توبکتومی انجام شده است، اتصال مجدد بین دو بخش سالم لوله ایجاد خواهد شد.
در شرایطی که آسیب وارده شده به لوله‌های فالوپ شدید می‌باشد، پزشک اقدام به بازسازی لوله‌های فالوپ می‌نماید تا اسپرم و تخمک بتوانند در طول لوله فالوپ حرکت کرده و لقاح اتفاق بیفتد.
پس از برطرف کردن انسداد و یا بازسازی لوله‌ی فالوپ، لاپاراسکوپ به همراه سایر ابزار جراحی از حفره‌ی شکم خارج می‌شود، در نهایت برش ها بخیه و پانسمان می‌شوند.
مزایای جرای توبوپلاستی به روش لاپاراسکوپی
- درد و ناراحتی کمتر پس از جراحی
- باقی ماندن جای زخم کمتر
- دوره نقاهت کوتاهتر
دوره نقاهت پس از توبوپلاستی
توبوپلاستی به عنوان یک جراحی سرپایی در نظر گرفته می‌شود و اغلب بیماران چند ساعت پس از انجام جراحی می‌توانند به منزل بازگردند. مدت زمان بهبودی پس از توبوپلاستی با توجه به روش جراحی و در افراد مختلف، متفاوت می‌باشد. پس از بازگشت به منزل بیمار می‌تواند رژیم غذایی معمول خود را داشته باشد و فعالیت‌های سبک روزمره را انجام دهد.
✅ درباره بی اختیاری ادرار بیشتر بخوانید.
زمان مناسب جهت اقدام به بارداری پس از توبوپلاستی
پس از بهبودی کامل، بیماران می‌توانند از همان ماه اول بدون استفاده از وسایل پیشگیری جهت بارداری رابطه جنسی داشته باشند. در اکثر موارد در صورتی که به جز انسداد لوله‌های فالوپ مشکل دیگری جهت بارداری وجود نداشته باشد شانس بارداری در هر ماه مانند سایر زوجین می‌باشد. در اکثر موارد در طی 6 ماه اولیه پس از جراحی توبوپلاستی بارداری اتفاق می‌افتد اما گاهی اوقات این زمان تا 1 سال افزایش می‌یابد.
در صورتی که جراحی به خوبی انجام شده باشد و عامل انسدادی به طور کامل رفع شده باشد میزان بارداری پس از این جراحی بسیار افزایش می‌یابد.
موفقیت در جراحی توبوپلاستی
موفقیت در درمان با باردار شدن و یا عدم بارداری 1 سال پس از جراحی توبوپلاستی اندازه‌گیری می‌شود. میزان موفقیت در برخی از روش‌های توبپلاستی تا 65 درصد می‌باشد.